İster yeni başlayan ister deneyimli bir kullanıcı olun, kurulumdan sonra dikkate almanız gereken bazı önemli görevler vardır. Bu yazıda Debian 12 deneyiminizi optimize etmek ve bu güçlü işletim sisteminden en iyi şekilde yararlanmak için yapabileceğiniz en iyi 10 şeyi inceleyeceğiz.
1) CD/DVD Paket Deposunu Devre Dışı Bırakın
Debian 12’yi DVD / ISO dosyasını kullanarak kurduğumuzda, yükleyici /etc/apt/sources.list dosyasındaki cdrom paket deposunu otomatik olarak yapılandırır. Kurulum sonrası apt komutunu çalıştırdığımızda cdrom repo’da yayın dosyası bulunmadığından hata verecektir. Bunu düzeltmek için terminali açın, root kullanıcıya geçin ve /etc/apt/sources.list dosyasındaki cdrom satırı girişini yorumlayın.
$ su – root
# vi /etc/apt/sources.list
Dosyayı kaydedip kapatın. Aşağıdaki apt komutunu kullanarak depo dizinini yenileyin:
# apt update
2) Yerel Kullanıcıya Sudo Hakları
Kurulum sırasında yerel bir kullanıcı oluşturduk ancak bu kullanıcı, sistem üzerinde herhangi bir yönetimsel görevi gerçekleştirme hakkına sahip değil. Bu nedenle, yerel kullanıcıya sudo haklarını atamak için root kullanıcı konsolundaki usermod komutunu takip ederek çalıştırın
$ su – root
# usermod -aG sudo <username>
# usermod -aG sudo linuxtechi
Yukarıdaki değişiklikleri etkinleştirmek için sistemi yeniden başlatın.
Yeniden başlatmanın ardından, yerel kullanıcıyı kullanabilir ve her komutun önüne sudo ekleyerek tüm yönetim görevlerini gerçekleştirebiliriz.
3) Mevcut Tüm Güncellemeleri Yükleyin
Mevcut tüm güncellemeleri yüklemek için aşağıdaki apt komutunu çalıştırın:
$ sudo apt update
$ sudo apt update -y
4) Tweak Aracıyla Masaüstünü Özelleştirin
İnce ayar aracını kullanarak masaüstü ekranının görünümünü ve hissini değiştiriyoruz.
Etkinlik’te Tweak aracını arayın ve simgesine tıklayın
5) GNOME Extensions Manager’ı yükleyin
GNOME uzantı yöneticisi, masaüstü ortamına ek işlevsellik sağlar. Bu nedenle, GNONE eklenti yöneticisini yüklemek için
$ sudo apt install gnome-shell-extension-manager -y
komutunu çalıştırın
Kurulumu tamamladıktan sonra Etkinlik’ten simgesine tıklayın.
extension manager
Gözat penceresinden yüklemek istediğiniz uzantıyı arayın, tanıtım amacıyla Dash’i panele yükleyeceğiz.
Yükle’ye tıklayın. Kurulumdan sonra panel aşağıda gösterildiği gibi ekranın alt kısmına taşınacaktır,
6) TimeShift Yedekleme Aracını yükleyin
Varsayılan olarak Debian 12 için bir yedekleme aracı bulunmamaktadır ancak ücretsiz ve açık kaynaklı Timeshift yedekleme aracını kolaylıkla kurup yapılandırabiliriz.
Yazılım Merkezi’nden TimeShift’te arama yapın,
Timeshift Simgesine tıklayın ve ardından Yükle’ye tıklayın.
7) Gece Işığı Özelliğini Etkinleştir
Gece ışığı özelliğini etkinleştirdiğimizde geceleri masaüstü ekranımıza sarı-turuncu ışık ekleyerek göz yorgunluğunu azaltır. Tıbbi araştırmalar bile masaüstü ekranın yaydığı mavi ışığın görüşümüzü etkilediğini doğrulamaktadır, bu nedenle gece ışığı özelliğinin etkinleştirilmesi şiddetle tavsiye edilir.
Bu özelliği etkinleştirmek için Ayarlar -> Ekran -> Gece Işığı seçeneğine gidin (Varsayılan olarak devre dışı bırakın)
8) Güvenlik Duvarını Etkinleştir
Bir Linux sisteminin güvenliğini sağlamak için işletim sistemi güvenlik duvarının etkinleştirilmesi önemle tavsiye edilir. Debain 12’de ufw var, bu yüzden etkinleştirmek için aşağıdaki komutları çalıştırın,
$ sudo apt install ufw -y
$ sudo ufw enable
$ sudo ufw default deny incoming
$ sudo ufw default allow outgoing
$ sudo ufw allow ssh
Yukarıdaki komutları kullanarak ssh hariç tüm gelen trafiği engelledik ve giden tüm trafiğe izin verdik.
9) Snapd, VLC, FileZilla ve Thunderbird’ü yükleyin
Genellikle masaüstümüzde kullandığımız günlük yazılımları yükleyin; bunlardan bazıları snapd, vlc media player, filezilla ve Thunderbird e-posta istemcisidir. Yani, bu yazılımı yüklemek için aşağıdaki komutu çalıştırın:
$ sudo apt install snapd vlc filezilla Thunderbird -y
10) Slack ve Flatpack’i yükleyin
Slack, gibi yazılımlar varsayılan Debian 12 paket depolarında mevcut değildir. Slack’i yüklemek için aşağıdaki snap komutunu çalıştırın:
$ sudo snap install slack
Bildiğimiz gibi, Flatpak, masaüstü uygulamalarını çeşitli Linux dağıtımlarına dağıtmaya yönelik bir çerçevedir. Böylece Debian 12’ye kurmak için aşağıdaki komutları çalıştırın,
$ apt install flatpak gnome-software-plugin-flatpak -y
$ sudo flatpak Remote-add –if-not-exists flathub https://flathub.org/repo /flathub.flatpakrepo
Yazının orijinalini buradan okuyabilirsiniz.
Kariyerime 26 yıl önce başladım. Windows ve Linux sistemlerinin kurulumu, yapılandırılması, yönetimi ve bakımı dahil olmak üzere birden fazla sistem üzerinde uzmanlaştım.
Açık kaynak dünyasındaki en son gelişmelerden haberdar olmaktan ve Linux hakkındaki en son araçları, özellikleri ve hizmetleri denemekten hoşlanıyorum.
Son 6 yıldır sistem ve ağ yöneticisi olarak görev yapıyorum ayrıca Pardus Dönüşüm Projesini yönetiyorum ve Pardus İşletim Sisteminin yaygınlaşması adına uğraş gösteriyorum.
Boş zamanlarımda açık kaynaklı uygulamaların Türkçe çevirisine katılıyorum ve The Document Foundation üyesiyim.