Sistemlerinizi izlemek bir angarya olmak zorunda değil. Bir Ubuntu sunucusu çalıştırıyorsanız ve CPU kullanımı, bellek veya disk G/Ç gibi performans ölçümlerini takip etmek istiyorsanız, Prometheus ve Grafana bir rüya takımıdır. Prometheus verileri toplar ve Grafana bunları güzel, okunması kolay panolara dönüştürür. Bunu kendim birkaç kez kurdum ve ilk başta göz korkutucu görünse de, parçalara ayırdığınızda oldukça basit. Gelin birlikte adım adım ilerleyelim ve izleme yığınınızı Ubuntu’da çalıştıralım.
Adım 1: Sisteminizi Güncelleyin
İlk önce ilk şeyler—Ubuntu sisteminizin yeni ve hazır olduğundan emin olalım. Terminalinizi açın ve şunu çalıştırın:
apt update && sudo apt upgrade -y
Bu, en son paket listelerini alır ve yüklenen her şeyi günceller. Özellikle yeni bir yazılım eklemek üzereyken başlamak için iyi bir alışkanlıktır.
Adım 2: Prometheus’u yükleyin
Prometheus buradaki motordur—sisteminizden ölçümleri toplar ve depolar. Bunu önceden derlenmiş ikili dosyayı kullanarak manuel olarak kuracağız, bu da bize tam kontrol sağlar.
- Prometheus Kullanıcısı Oluşturun: Her şeyi düzenli ve güvenli tutmak için Prometheus için özel bir sistem kullanıcısı ayarlayalım:
sudo useradd --no-create-home --shell /bin/false prometheus
- Dizin Oluşturun: Prometheus’un verilerini ve yapılandırmasını depolamak için birkaç noktaya ihtiyacı vardır:
sudo mkdir /etc/prometheus
sudo mkdir /var/lib/prometheus
sudo chown prometheus:prometheus /etc/prometheus /var/lib/prometheus
- Prometheus’u indirin: Prometheus indirme sayfasına gidin (veya en son sürümü almak için curl’ü kullanın). Mart 2025 itibarıyla, en son kararlı sürüm 2.53.x gibi bir şey olabilir—onaylamak için prometheus.io/download/ adresini kontrol edin. Ben genellikle şu şekilde indiriyorum:
wget https://github.com/prometheus/prometheus/releases/download/v2.53.4/prometheus-2.53.4.linux-amd64.tar.gz
Farklıysa versiyon numarasını ayarlayın.
- Dosyaları Çıkarın ve Taşıyın: Tarball’ı açın ve ikili dosyaları ve yapılandırma dosyalarını ait oldukları yere taşıyın:
tar xvf prometheus-2.53.4.linux-amd64.tar.gz
cd prometheus-2.53.4.linux-amd64
sudo cp prometheus promtool /usr/local/bin/
sudo cp -r consoles console_libraries /etc/prometheus/
sudo cp prometheus.yml /etc/prometheus/
sudo chown -R prometheus:prometheus /etc/prometheus
- Bir Servis Kurun Prometheus’u otomatik olarak çalıştırmak için bir systemd servis dosyası oluşturun:
sudo nano /etc/systemd/system/prometheus.service
Bunu yapıştırın:
- Kaydedin (Ctrl+O, Enter, nano’da Ctrl+X) ve hizmeti etkinleştirin:
sudo systemctl daemon-reload
sudo systemctl start prometheus
sudo systemctl enable prometheus
- Çalıştığını Kontrol Edin:Tarayıcınızda http://your-server-ip:9090 adresini ziyaret edin. Prometheus kullanıcı arayüzünü görüyorsanız, harikasınız. Varsayılan olarak kendi ölçümlerini topluyor—oldukça havalı, değil mi?
Prometheus Kontrol Paneli
Adım 3: Node Exporter’ı yükleyin (İsteğe bağlı ancak önerilir)
Prometheus harikadır, ancak sistem düzeyindeki ölçümleri çekmek için araçlara ihtiyaç duyar. Node Exporter bunun için mükemmeldir; CPU, bellek ve disk istatistikleri gibi şeyleri alır.
- Node Exporter’ı indirin: Prometheus indirme sayfasından en son sürümü edinin:
wget https://github.com/prometheus/node_exporter/releases/download/v1.9.0/node_exporter-1.9.0.linux-amd64.tar.gz
- Çıkar ve Yükle
tar xvf node_exporter-1.9.0.linux-amd64.tar.gz
sudo cp node_exporter-1.9.0.linux-amd64/node_exporter /usr/local/bin/
sudo useradd --no-create-home --shell /bin/false node_exporter
sudo chown node_exporter:node_exporter /usr/local/bin/node_exporter
- Bir Servis Kurun: Öncelikle bir systemd dosyası oluşturalım
sudo nano /etc/systemd/system/node_exporter.service
Şunu ekleyin:
- Kaydedin ve ardından başlatın:
sudo systemctl daemon-reload
sudo systemctl start node_exporter
sudo systemctl enable node_exporter
- Prometheus Yapılandırmasını Güncelle: /etc/prometheus/prometheus.yml dosyasını düzenleyin:
sudo nano /etc/prometheus/prometheus.yml
Bunu scrape_configs altına ekleyin:
- Prometheus’u yeniden başlatın:
sudo systemctl restart prometheus
Adım 4: Grafana’yı yükleyin
Şimdi, tüm bu verileri görselleştirmek için Grafana’yı çalıştıralım. Bu, kurulumumuzun güzel yüzü.
- Grafana Deposunu Ekle: Önce bazı bağımlılıkları yükle
sudo apt install -y apt-transport-https software-properties-common wget
Daha sonra GPG anahtarını ve repo’yu ekleyin:
wget -q -O - https://packages.grafana.com/gpg.key | sudo apt-key add -
echo "deb https://packages.grafana.com/oss/deb stable main" | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/grafana.list
- Grafana’yı yükleyin: Ubuntu sisteminizde Grafana’yı kurmak için aşağıdaki komutu çalıştırın.
sudo apt update
sudo apt install grafana -y
- Grafana’yı başlatın: Etkinleştirin ve başlatın:
sudo systemctl start grafana-server
sudo systemctl enable grafana-server
- Grafana’ya erişim: http://your-server-ip:3000 adresine gidin. Varsayılan kimlik bilgileriyle oturum açın: admin / admin.
Grafana giriş ekranı Giriş yaptıktan sonra şifrenizi değiştirmeniz istenecektir, değiştirin.
Adım 5: Grafana’yı Prometheus’a bağlayın
Şimdi hepsini bir araya getirmenin zamanı geldi.
5.1. Prometheus’u Veri Kaynağı Olarak Ekleme
- Grafana’da dişli simgesine (Yapılandırma) > “Veri Kaynakları” > “Veri kaynağı ekle”ye tıklayın.
- “Prometheus”u seçin. URL’yi http://localhost:9090 (ya da uzaksa sunucunuzun IP’si) olarak ayarlayın.
- “Kaydet ve Test Et”e tıklayın; “Veri kaynağı çalışıyor” yazıyorsa, tamamdır.

5.2 Bir Panoyu İçe Aktarma
- “+” simgesine > “İçe Aktar”a tıklayın.
- Gösterge tablosu kimliğini 1860 (Node Exporter Full—klasiktir) kullanın.
- Prometheus veri kaynağınızı seçin ve “İçe Aktar”a tıklayın.
- Artık sistem ölçümlerinizi gösteren şık bir gösterge paneliniz var.

İhtiyaçlarınıza göre çeşitli veri kaynakları için önceden tanımlanmış herhangi bir gösterge panelini kullanabilirsiniz.
Adım 6: Keşfedin ve Özelleştirin
Bir dakikanızı ayırıp etrafı inceleyin. Grafana’nın panoları oldukça esnektir; panelleri ayarlayabilir, uyarılar ekleyebilir veya sıfırdan kendinizinkini oluşturabilirsiniz. Birden fazla makineyi izliyorsanız, her birine Node Exporter’ı yükleyin ve prometheus.yml’nizi IP’leriyle güncelleyin.
Yazının orijinalini buradan okuyabilirsiniz.

Kariyerime 26 yıl önce başladım. Windows ve Linux sistemlerinin kurulumu, yapılandırılması, yönetimi ve bakımı dahil olmak üzere birden fazla sistem üzerinde uzmanlaştım.
Açık kaynak dünyasındaki en son gelişmelerden haberdar olmaktan ve Linux hakkındaki en son araçları, özellikleri ve hizmetleri denemekten hoşlanıyorum.
Son 6 yıldır sistem ve ağ yöneticisi olarak görev yapıyorum ayrıca Pardus Dönüşüm Projesini yönetiyorum ve Pardus İşletim Sisteminin yaygınlaşması adına uğraş gösteriyorum.
Boş zamanlarımda açık kaynaklı uygulamaların Türkçe çevirisine katılıyorum ve The Document Foundation üyesiyim.