Linux’u başlatırken ‘Missing Operating System’ hatasını teşhis etmek ve düzeltmek için gerekli adımlarda size yol göstereceğiz. Bu hatanın neden oluştuğunu anlamaktan, sisteminizi tekrar çalışır hale getirmek için farklı araçlar ve teknikler kullanmaya kadar her şeyi ele alacağız.
inux’un gücü, uyarlanabilirliği ve açık kaynak doğası her etkileşimi heyecan verici bir keşif haline getiriyor. Ancak yine de Linux bazen sabrımızı sınayabiliyor, beklenmedik sorunlar ortaya çıktığında güvenilir bir müttefikten zorlu bir rakibe dönüşebiliyor.
Size soğuk terler döktürmesi muhtemel bir hata mesajı da açılışta “Missing Operating System” mesajıdır. Ama üzülmeyin! Yıllar içinde, bu ürkütücü mesajın Linux sisteminiz için kıyamet ve kasvet anlamına gelmediğini göreceksiniz. Şimdi bu sorunun derinlerine inelim, köklerini anlayalım ve nasıl düzeltileceğini öğrenelim. Sonuçta, bilgi güçtür ve sorun giderme her Linux kullanıcısı için önemli bir beceridir.
‘Missing Operating System’ hatasını anlama
Hatayı düzeltmeye başlamadan önce, perde arkasında neler olduğunu anlamak çok önemlidir. Diğer tüm işletim sistemleri (OS) gibi Linux’un da bir bootloader’a ihtiyacı vardır. Bu küçük ama önemli program, sistemi çalışır hale getirmek için işletim sisteminin çekirdeğini belleğe yüklemekten sorumludur.
‘Eksik İşletim Sistemi’ hatası genellikle önyükleyici işletim sisteminin çekirdeğini bulamadığında ortaya çıkar. Bunun nedeni yanlış BIOS ayarları, arızalı bir sabit sürücü veya Ana Önyükleme Kaydı (MBR) ya da GUID Bölümleme Tablosu (GPT) ile ilgili sorunlar gibi çeşitli nedenler olabilir.
Hatanın düzeltilmesi
1. BIOS ayarlarını kontrol etme
‘Missing Operating System’ hatasını gidermenin ilk adımı, BIOS ayarlarınızı kontrol etmektir. BIOS veya Temel Giriş/Çıkış Sistemi, önyükleme sırasında donanımı başlatan bir sabit yazılımdır. Yazılımınız ve donanımınız arasındaki köprüdür; yanlış yapılandırılmışsa, korkunç bir hataya yol açabilir.
Sisteminizi yeniden başlatın ve BIOS kurulumuna girmek için uygun işlev tuşuna (genellikle F2, F10 veya DEL) basın. Linux işletim sisteminizi içeren sabit sürücünün birincil önyükleme aygıtı olarak ayarlandığından emin olun. Değilse, önyükleme sırasını değiştirin ve çıkmadan önce ayarları kaydedin. BIOS ayarlarınız suçluysa, sisteminiz şimdi sorunsuz bir şekilde açılmalıdır.
2. Önyükleyiciyi Onarma
Sorun BIOS ayarları değilse, sorun önyükleyicinin kendisinde olabilir. Linux sistemleri için en yaygın kullanılan önyükleyici GRUB’dur (Grand Unified Bootloader). Bence GRUB mutlak bir güzellik. Esnektir, güçlüdür ve çok çeşitli işletim sistemlerini destekler.
Ancak, sorunlara karşı bağışık değildir. Önyükleyici bozulabilir veya yanlış yapılandırılarak ‘Missing Operaitng System hatası’na yol açabilir. Bunu düzeltmek için bir Linux Live CD’sine veya USB’ye ihtiyacınız olacak. Bunu kullanarak sisteminizi önyükleyin ve girdikten sonra terminali açın.
Aşağıda, Linux önyükleyicisini yeniden yüklemenin kısa bir açıklaması bulunmaktadır.
GRUB’u yeniden yüklemek için aşağıdaki komutları yazın:
sudo fdisk -l
Bu komut, sabit sürücünüzdeki tüm bölümleri listeler. İlk olarak, Linux işletim sisteminizin kurulu olduğu bölümü tanımlayın (genellikle /dev/sda1 veya /dev/sdb1 gibi bir şey).
Ardından, bu bölümü monte edin. Örneğin, Linux bölümünüz /dev/sda1 ise şunu yazarsınız:
sudo mount /dev/sda1 /mnt
Ardından, GRUB’u bu bölüme kurun:
sudo grub-install --root-directory=/mnt /dev/sda
‘/dev/sda’yı uygun sabit sürücü tanımlayıcısıyla değiştirin. Bittiğinde, sisteminizi yeniden başlatın. Umarız bu, sorunu çözer ve sisteminiz normal şekilde açılır.
3. Sabit sürücüyü kontrol etme
Hata hala devam ediyorsa, sabit sürücüyü incelemenin zamanı gelmiştir. Hatalı veya arızalı bir sabit sürücü de ‘Eksik İşletim Sistemi’ hatasını tetikleyebilir.
Sabit diskinizi kontrol etmek için sisteminizi Linux Live CD veya USB kullanarak başlatın ve terminali açın. Ardından, aşağıdaki komutu çalıştırın:
sudo fsck /dev/sda1
‘/dev/sda1’i Linux bölümünüzle değiştirin. Bu komut, dosya sistemi tutarsızlıklarını kontrol eder ve onarır.
Ancak, takılı veya “canlı” bir bölümde “fsck” çalıştırmak veri kaybına neden olabilir. Bu nedenle, devam etmeden önce bölümün bağlantısının kesildiğinden emin olun. Sorun algılarsa, bunları düzeltmek için istemleri izleyin.
4. Linux’u Yeniden Kurmak
Her şeyi denediyseniz ve hata devam ediyorsa, Linux’u yeniden kurmayı düşünmenin zamanı gelmiş olabilir. Bu biraz yenilgiyi kabul etmek gibi geliyor. Ancak bazen, özellikle de diğer her şey başarısız olduğunda, en basit çözümdür.
Devam etmeden önce, verilerinizi yedeklediğinizden emin olun. Verilerinizi harici bir sabit sürücüye veya bulut depolamaya yedeklemek için Live ortamından ‘rsync’ komutunu veya ‘Grsync’ gibi bir grafik aracı kullanabilirsiniz.
Hazır olduğunuzda, yükleme medyasını takın ve Linux’u yeniden yüklemek için yönergeleri izleyin.
Gelecekte ‘Missing Operating System’ Hatasının Önlenmesi
Düzenli sistem güncellemeleri
Linux sisteminizi güncel tutmak, birçok hatayı önlemenin en etkili yollarından biridir. Buna ‘Missing Operating system’ hatası da dahildir. Sistem güncellemeleri genellikle hata düzeltmelerini, güvenlik yamalarını ve sisteminizin sorunsuz çalışmasını sağlayan iyileştirmeleri içerir.
sudo apt-get update sudo apt-get upgrade
Bu komutlar sisteminizi çoğu Linux dağıtımında güncelleyecektir. Unutmayın, her güncelleme ile sadece yeni özellikler eklemekle kalmaz, aynı zamanda sisteminizin savunmasını da güçlendirirsiniz.
Güvenli kapatma ve yeniden başlatma
Sisteminizi aniden kapatmak veya yeniden başlatmak, önyükleyicinizi bozabilir veya sabit sürücünüze zarar vererek ‘Missing operating system’ hatasına yol açabilir. Bu tür sorunları önlemek için her zaman uygun kapatma veya yeniden başlatma komutlarını kullanın.
sudo shutdown -h now
Veya
sudo reboot
Bu komutlar sırasıyla sisteminizi güvenli bir şekilde kapatacak ve yeniden başlatacaktır. Bazen acelemiz olduğunu biliyorum ve güç düğmesi çok cazip geliyor. Ama güven bana, sabır uzun vadede karşılığını verir.
Düzenli disk kontrolleri
Düzenli olarak yürütülen disk denetimleri, sorunların önemli sorunlara yol açmadan önce algılanıp düzeltilmesine yardımcı olabilir. ‘fsck’ komutu bu amaç için güçlü bir araçtır.
sudo fsck /dev/sda1
Unutmayın, veri kaybını önlemek için bu komutu yalnızca takılı olmayan bir bölümde çalıştırın. Disk kontrolleri yapmak sıkıcı görünse de, bunu sabit sürücünüz için düzenli bir sağlık kontrolü olarak düşünün. Daha sonra büyük sorunlarla uğraşmaktansa potansiyel sorunları erken fark etmek daha iyidir.
sisteminizin güvenliğini sağlayın
Son olarak, sisteminizin güvenli olduğundan emin olun. Bu, sisteminizi kötü amaçlı yazılımlardan korumayı, ağınızın güvenliğini sağlamayı ve root erişimini sınırlamayı içerir. Bu önlemler, hatalara yol açabilecek yetkisiz değişikliklerin önlenmesine yardımcı olabilir.
Yazının orijinalini buradan okuyabilirsiniz.
Kariyerime 26 yıl önce başladım. Windows ve Linux sistemlerinin kurulumu, yapılandırılması, yönetimi ve bakımı dahil olmak üzere birden fazla sistem üzerinde uzmanlaştım.
Açık kaynak dünyasındaki en son gelişmelerden haberdar olmaktan ve Linux hakkındaki en son araçları, özellikleri ve hizmetleri denemekten hoşlanıyorum.
Son 6 yıldır sistem ve ağ yöneticisi olarak görev yapıyorum ayrıca Pardus Dönüşüm Projesini yönetiyorum ve Pardus İşletim Sisteminin yaygınlaşması adına uğraş gösteriyorum.
Boş zamanlarımda açık kaynaklı uygulamaların Türkçe çevirisine katılıyorum ve The Document Foundation üyesiyim.