Virtual Network Computing (VNC), bir bilgisayarı VNC istemci yazılımını kullanarak uzaktan kontrol etmenizi sağlayan bir masaüstü paylaşım protokolüdür. VNC, GUI (Grafik Kullanıcı Arayüzü) ortamları üzerinde çalışmakta olup, Remote Frame Buffer (RFB) protokolünü kullanarak fare ve klavye girişinizin hareketlerini ağ üzerinden iletir.
Genellikle, VNC, teknisyenlerin istemci masaüstlerini kontrol etmesi için veya ofisteki Masaüstüne evlerinden erişmesi gereken biri tarafından kullanılır. VNC, VPN ağı üzerinden veya SSH tünel bağlantısı kullanılarak güvenli bir şekilde kullanılabilir.
Gereksinimler
- Ubuntu Sunucusu sürüm 22.04
- Root ayrıcalıklarına sahip root olmayan bir kullanıcı
Masaüstü Ortamını Yükleme
İlk olarak, sunucunuza Masaüstü Ortamı kuracaksınız. Linux’ta kullanabileceğiniz birden çok masaüstü ortamı vardır ancak genellikle sunucu ortamında XFCE ve MATE Desktop gibi daha az kaynak tüketen ortamları kullanırsınız.
Bu örnekte, VNC Sunucu kurulumunuz için varsayılan Masaüstü Ortamı olarak XFCE’yi kullanacaksınız, ancak sisteminize diğer ortamları nasıl kuracağınızı da öğreneceksiniz. XFCE, hem sunucunuza hem de dizüstü bilgisayarınıza/masaüstü bilgisayarınıza yükleyebileceğiniz orta düzeyde bir masaüstü ortamıdır. Hafiftir ve disk alanınızda 600 MB’den fazla yer kaplamaz ve ayrıca düşük bellekli makine için iyidir, 4 GB RAM XFCE’nin çalışması için fazlasıyla yeterlidir.
Herhangi bir paketi kurmaya başlamadan önce Ubuntu depolarınızı güncellemek ve yenilemek için aşağıdaki komutu çalıştırın.
sudo apt update
Şimdi aşağıdaki komutu kullanarak XFCE masaüstünü sisteminize kurun.
sudo apt install xfce4 xfce4-goodies
Onaylamak için Y girin ve kurulumu başlatmak için ENTER’a basın. XFCE kurulumu başlayacaktır.
Gnome gibi başka bir masaüstü ortamı kullanmak istiyorsanız, aşağıdaki komutu kullanarak kurabilirsiniz.
sudo apt install ubuntu-desktop-minimal
Masaüstü ortamlarını Ubuntu sisteminize kurmanın bir başka harika yolu da , seçimlerinizde Masaüstü Ortamı kurulumunu otomatikleştirecek olan ” tasksel ” kullanmaktır .
Aşağıdaki komutu kullanarak tasksel’i yükleyebilirsiniz.
sudo apt install tasksel
Onaylamak için Y girin ve kurulumu başlatmak için ENTER’a basın.
Kurulum tamamlandıktan sonra aşağıdaki Tasksel komutunu çalıştırın.
sudo tasksel
Aşağıdaki ekran görüntüsünde, sisteminize bazı farklı masaüstü ortamları yüklemek için menüyü görebilirsiniz. SPACE düğmesini kullanarak kurmak istediğiniz ortamı seçin ve imleci OK üzerine getirin , kurulum başlayacaktır.
Yeni Kullanıcı Ayarlama
Masaüstü Ortamını kurmayı ayarladıktan sonra, şimdi VNC Sunucunuz için yeni bir kullanıcı oluşturacaksınız. VNC Sunucusu, sisteminizdeki her kullanıcı üzerinde çalıştırılabilir, ancak VNC Sunucusunu kök kullanıcı olarak çalıştırmanız önerilmez.
Bu yazıda, root ayrıcalıklarını almak için ‘ sudo su ‘ komutunu çalıştırarak ek ayrıcalıklara sahip ‘ vncuser ‘ adlı yeni bir kullanıcı oluşturacaksınız . Ve VNC Sunucusu bu kullanıcı altında çalışacaktır.
‘ vncuser’ adında yeni bir kullanıcı eklemek için aşağıdaki komutu çalıştırın ve kullanıcının parolasını belirleyin. Bu kullanıcı için güçlü bir parola kullandığınızdan emin olun.
sudo useradd -m -s /bin/bash vncuser sudo passwd vncuser
Şimdi aşağıdaki komutu kullanarak ‘ vncuser ‘ kullanıcısını ‘ sudo ‘ grubuna ekleyin. Bu, yeni ‘vncuser’ kullanıcısının , root yönetici ayrıcalıklarını almak için ‘sudo su ‘ komutunu yürütmesine izin verecektir.
sudo usermod -aG sudo vncuser
Son olarak, yeni kullanıcı ‘ vncuser ‘ olarak oturum açın ve root ayrıcalıklarını kontrol etmek ve doğrulamak için ‘ sudo su ‘ komutunu çalıştırın.
su - vncuser sudo su
‘ vncuser ‘ kullanıcısı için doğru şifrenizi girin . Kimlik doğrulama başarılı olursa , root yönetici ayrıcalıklarına sahip olduğunuz anlamına gelen ‘ root@hostname ‘ gibi yeni bir ileti alacaksınız .
TigerVNC Sunucusunu Kurma
Şimdi Ubuntu Linux Sunucunuza VNC Sunucu paketlerini kurmanın zamanı geldi. Bu örnekte, VNC Sunucunuz için TigerVNC Sunucu paketini kuruyor ve kullanacaksınız. TigerVNC paketi, Ubuntu dahil çoğu Linux dağıtımında mevcuttur. Ayrıca TigerVNC, VNC Sunucusu, VNC Görüntüleyici/İstemci ve VNC için ek araçlar içeren eksiksiz paketler sağlar.
Aşağıdaki apt komutunu kullanarak TigerVNC Server paketini kurun.
sudo apt install tigervnc-standalone-server tigervnc-common
VNC Sunucusunu Başlatma
Artık TigerVNC paketlerinin Ubuntu Sunucunuza kurulumunu tamamladınız, TigerVNC paketlerini kullanarak VNC sunucusunu kurma ve yapılandırma zamanı.
Bu örnekte, VNC sunucusu, varsayılan Masaüstü Ortamı XFCE üzerinde ve root olmayan kullanıcı ‘vncuser’ altında çalışacaktır.
Şimdi aşağıdaki komutu kullanarak ‘ vncuser ‘ kullanıcısı olarak oturum açın.
su - vncuser
Aşağıdaki komutu kullanarak VNC Sunucusu yapılandırmasını başlatın. Komut satırı vncserver, VNC sunucu yapılandırmanızı yönetmek için kullanılabilir; buna başlatma, durumu kontrol etme, başlangıç komut dosyasını ayarlama vb. dahildir.
vncserver
Ve şimdi VNC Sunucusunun aşağıdaki yapılandırması istenecek:
- VNC Sunucusu için parola yapılandırması : VNC Sunucunuz için yeni parolayı girin. Bu şifre VNC Sunucunuza giriş yapmak için kullanılacaktır, şifre maksimum 8 karakterdir. 8’den fazla karakter girerseniz, bir hata görürsünüz. Bu nedenle, 8 karakterden fazla güçlü bir parola kullanmadığınızdan emin olun ve doğrulamak için parolayı tekrarlayın.
- Salt görüntüleme parola ayarları : Bu seçenek, bir VNC Sunucusunu veya oturumu salt görüntüleme iznine sahip başka bir kullanıcıyla paylaşmanıza olanak tanır. Bu, diğer kullanıcılara göstermek istiyorsanız, ancak yalnızca görüntüleme izni sınırlıysa kullanılabilir. Bu örnekte, salt görüntüleme parolasına ihtiyacımız yok, bu nedenle no için n girin .
Bu komut aynı zamanda ana dizini altında ” ~/.vnc ” adlı VNC Sunucusu için yeni bir yapılandırma dizini oluşturur .
Şimdi VNC Sunucu başlatma işlemi tamamlandığında ve başarılı olduğunda, aşağıdaki gibi çıktı mesajı alacaksınız. VNC Sunucusu artık varsayılan TCP bağlantı noktası 5901 ile “zabbixsrv:1” üzerinde çalışıyor . “zabbixsrv” , sistem ana bilgisayar adınızdır ve ” :1 ” , VNC Sunucusunun :1 ekranında çalıştığı anlamına gelir.
You will require a password to access your desktops.
Password:
Verify:
Would you like to enter a view-only password (y/n)? y
Password:
Verify:
/usr/bin/xauth: file /home/vncuser/.Xauthority does not exist
New ‘zabbixsrv:1 (vncuser)’ desktop at :1 on machine zabbixsrv
Starting applications specified in /etc/X11/Xvnc-session
Log file is /home/vncuser/.vnc/zabbixsrv:1.log
Use xtigervncviewer -SecurityTypes VncAuth -passwd /home/vncuser/.vnc/passwd :1 to connect to the VNC server.
Ardından, VNC Sunucusunu ‘zabbixsrv:1 ‘ durduralım ve başlangıç komut dosyasını yapılandırmaya başlayalım.
Aşağıdaki vncserver komutunu kullanarak VNC Sunucusu işlemini ‘zabbixsrv:1’ sonlandırın.
vncserver -kill zabbixsrv:1
Şimdi nano düzenleyiciyi kullanarak ~/.vnc/xstartup yeni bir başlangıç komut dosyası oluşturun.
nano ~/.vnc/xstartup
Aşağıdaki betiği buna ekleyin. Bu komut dosyası, VNC Sunucusu her başlatıldığında XFCE masaüstünü otomatik olarak yürütür.
#!/bin/sh
# Start up the standard system desktop
unset SESSION_MANAGER
unset DBUS_SESSION_BUS_ADDRESS
/usr/bin/startxfce4
[ -x /etc/vnc/xstartup ] && exec /etc/vnc/xstartup
[ -r $HOME/.Xresources ] && xrdb $HOME/.Xresources
x-window-manager &
İşiniz bittiğinde dosyayı kaydedin ve kapatın.
Son olarak, başlangıç komut dosyasını çalıştırılabilir hale getirmek için aşağıdaki chmod komutunu çalıştırın.
chmod +x ~/.vnc/xstartup
Bu noktada, XFCE masaüstü ile Ubuntu 22.04 üzerinde VNC Sunucusunun başlatılmasını ve temel yapılandırmasını tamamladınız.
TigerVNC Sunucusuna Yeni Kullanıcı Eklemek
Şimdi VNC kullanıcısını TigerVNC Sunucusu yapılandırma dosyasına eklemeniz ve tanımlamanız gerekecek. VNC Sunucusu kullanıcınız /etc/tigervnc/vncserver.users dosyasında mevcut olmalıdır.
/etc/tigervnc/vncserver.users dosyasını nano düzenleyiciyi kullanarak düzenleyin.
sudo nano /etc/tigervnc/vncserver.users
Aşağıdaki yapılandırmayı açtığınız dosyaya ekleyin. Buradaki biçim ” :display=user “‘dir ve buradaki bu örnek VNC Sunucusunun ” : 1 ” numaralı ekran üzerinde VNC kullanıcısı ” vncuser ” için çalıştığıdır. Ayrıca birden fazla VNC Sunucu işleminiz olduğunda dosyaya birden fazla kullanıcı ekleyebilirsiniz.
:1=vncuser
İşiniz bittiğinde dosyayı kaydedin ve kapatın.
Şimdi VNC Sunucusunun “:1″ göstermesini başlatmak ve etkinleştirmek için aşağıdaki komutu çalıştırın. Birden fazla ekrana sahip birden fazla VNC Sunucusu işleminiz varsa, hizmet adının sonundaki ekran numarasını ” tigervncserver@ :N.service” gibi değiştirebilirsiniz, buradaki N sayıdır.
sudo systemctl start tigervncserver@:1.service
sudo systemctl enable tigervncserver@:1.service
Son olarak, VNC Sunucusu hizmet durumunu kontrol etmek ve doğrulamak için aşağıdaki komutu çalıştırın.
sudo systemctl status tigervncserver@:1.service
Ayrıca VNC Sunucusu başlatma işlemi sırasında bir hata alırsanız ~/.vnc dizini içindeki günlük dosyasını kontrol edebilirsiniz. Bu örnekte kullanıcı vncuser ‘dır, bu nedenle ‘ vncuser ‘ kullanıcısı olarak oturum açın ve ayrıntılı günlük dosyalarını kontrol edin.
SSH Tüneli ile VNC Sunucusuna Güvenli Bağlanma
Bu bölümde, SSL Tünelleme kullanarak VNC Sunucunuza güvenli bir şekilde bağlanarak VNC Sunucu kurulumunu kontrol edecek ve doğrulayacaksınız.
VNC Sunucusuna bağlanmaya başlamadan önce, yerel makinenizde VNC istemcisinin kurulu olduğundan emin olun. Windows ve macOS için RealVNC’yi kullanabilirsiniz, Linux masaüstü makinelerinde olduğu gibi, dağıtım havuzunuzda çoğunlukla varsayılan olarak bulunan TigerVNC Viewer’ı kullanabilirsiniz.
VNC Sunucusuna bağlanmaya başlamadan önce, sunucunuza bağlanmak için yerel makinenizde aşağıdaki ssh komutunu çalıştırın. Bu komut, sunucunuza güvenli bir SSH tüneli oluşturacak, yerel makinenizde , sunucunuza aynı bağlantı noktası 5901’de tünellenen 5901 numaralı TCP bağlantı noktasını açacaksınız.
ssh -L 5901:127.0.0.1:5901 -N -f -l vncuser t 192.168.10.15
Ardından, VNC İstemci uygulamanızı açın ve “localhost:5901” adresiyle VNC Sunucunuza bağlanın . Bu, bağlantıyı otomatik olarak SSH tünelleme yoluyla VNC Sunucunuza güvenli bir şekilde gönderir.
Bu örnekte, buradaki VNC istemcisi TigerVNC Viewer’dır. Şimdi sunucuya bağlanmaya başlamak için Bağlan’a tıklayın.
Tebrikler! Artık VNC Sunucusunu, varsayılan Masaüstü Ortamı olarak XFCE ile Ubuntu Linux 22.04 sunucusuna başarıyla yüklediniz ve yapılandırdınız. Son olarak, SSH tünelleme yoluyla VNC Sunucusuna nasıl güvenli bir şekilde bağlanacağınızı da öğrendiniz.
Yazının orijinalini buradan okuyabilirsiniz.
Kariyerime 26 yıl önce başladım. Windows ve Linux sistemlerinin kurulumu, yapılandırılması, yönetimi ve bakımı dahil olmak üzere birden fazla sistem üzerinde uzmanlaştım.
Açık kaynak dünyasındaki en son gelişmelerden haberdar olmaktan ve Linux hakkındaki en son araçları, özellikleri ve hizmetleri denemekten hoşlanıyorum.
Son 6 yıldır sistem ve ağ yöneticisi olarak görev yapıyorum ayrıca Pardus Dönüşüm Projesini yönetiyorum ve Pardus İşletim Sisteminin yaygınlaşması adına uğraş gösteriyorum.
Boş zamanlarımda açık kaynaklı uygulamaların Türkçe çevirisine katılıyorum ve The Document Foundation üyesiyim.