Proxmox: Linux CLI aracılığıyla Proxmox Disk Alanını Geri Kazanma

Yazılım Gereksinimleri ve Linux Komut Satırı Kuralları

Proxmox Depolama Mimarisini Anlama

• /var/lib/vz/images/ – VM kimliğine göre düzenlenmiş VM disk görüntülerini (qcow2, raw) içerir
• /var/lib/lxc/ – Konteyner kimliğine göre düzenlenmiş LXC konteyner verilerini içerir
• /var/lib/vz/template/iso/ – ISO görüntülerini depolar
• /var/lib/vz/template/cache/ – Konteyner şablonlarını depolar
• /var/lib/vz/dump/ – VM ve konteyner yedeklemelerini içerir

Depolama yapılandırması, Proxmox depolama yöneticisi komutu kullanılarak görüntülenebilir:

# pvesm statusAdım Adım Talimatlar

1. Proxmox depolama yapılandırmasını görüntüleyin: Depolama havuzlarına genel bir bakış edinin.

   # pvesm status

   Bu komut, Proxmox ortamınızdaki tüm yapılandırılmış depolama havuzlarını görüntüleyerek türlerini, durumlarını, toplam kapasitelerini, kullanılan alanı, kullanılabilir alanı ve kullanım yüzdesini gösterir. Örnek çıktı:

   

   Bu örnekte dizin tabanlı depolama %87 kapasitede, LVM ölçülü kaynak sağlamalı depolama ise %33 kapasitede gösterilmektedir. Yüksek yüzdeler (%80’in üzerinde) soruşturmayı garanti eder.

2. Genel disk alanı kullanımını kontrol edin: Dosya sistemi kullanımını görüntüleyin.

   # df -h

   Bu komut, bağlı tüm dosya sistemleri için disk alanı kullanımını kolay anlaşılaiblir bir biçimde gösterir. Örnek çıktı şunları gösterebilir:

   Filesystem            Size  Used Avail Use% Mounted on
   /dev/mapper/pve-root   94G   82G  7.4G  92% /

   Yüksek kullanım yüzdeleri (%85’in üzerinde), dikkat edilmesi gereken dosya sistemlerini gösterir. En iyi performans için çoğu dosya sistemi en az %10-15 boş alana sahip olmalıdır.

3. Tüm sanal makineleri listele: Sistemdeki tüm VM’leri görün.

   # qm list

   This command lists all virtual machines with their IDs, names, status, memory allocation, and disk size. Here’s an example output:

   VMID NAME                 STATUS     MEM(MB)    BOOTDISK(GB) PID       
   100 VM1                  stopped    2048              32.00 0         
   101 VM2                  running    1024              15.00 1119524   
   102 VM3                  running    8192             150.00 309833    
   106 VM4                  running    2048              32.00 3812960   
   107 VM5                  running    6000              32.00 3839516   
   108 VM6                  running    4000              50.00 1743913   
   109 VM7                  stopped    8192              60.00 0

   Bu çıkış, tüm VM’leri ayrılmış disk boyutlarıyla birlikte gösterir ve hangi VM’lerin iyileştirme için aday olabilecek büyük depolama ayırmalarına sahip olduğunu belirlemenize yardımcı olur.

4. Tüm konteynerleri listele: LXC konteynerlerini görüntüleyin.

   # pct list

   Bu komut, sistemdeki tüm LXC konteynerlerini gösterir. Örnek çıktı:

   VMID       Status     Lock         Name                
   103        running                 CT1

   Bu, depolama kullanımı için hangi konteynerlerin inceleneceğini belirlemek için yararlı olan konteyenr kimliklerini, durumunu ve adlarını görüntüler.Büyük VM disk görüntülerini bulma: VM görüntülerini boyuta göre bulun.

5. # find /var/lib/vz/images -type f -name "*.qcow2" -o -name "*.raw" | xargs du -h | sort -hr

   Bu komut, VM depolama konumundaki tüm QCOW2 ve RAW disk görüntülerini bulur ve bunları boyuta göre sıralar (önce en büyüğü). Önceki çıktıya bağlı olarak şuna benzer bir şey bulabilirsiniz:

   62G     /var/lib/vz/images/109/vm-109-disk-0.qcow2

   Bu, VM7’nin (ID 109) depolama alanınızın önemli bir bölümü olan 62 GB’lık bir disk görüntüsüne sahip olduğunu gösterir.

6. LXC konteyner depolamasını kontrol edin: Konteyner disk kullanımını bulun.

   # du -sh /var/lib/lxc/*

   Bu komut, tüm LXC konteyner tarafından kullanılan disk alanını denetler. Çoğu Proxmox kurulumu, kapsayıcıları /var/lib/lxc/ dizininde depolar.

7. VM anlık görüntülerini inceleme: Yer kaplayan anlık görüntüleri bulun.

   # for VM in $(qm list | tail -n +2 | awk '{print $1}'); do
       echo "VM $VM:";
       qm listsnapshot $VM 2>/dev/null;
   done

   Bu komut, tüm VM’ler için anlık görüntüleri listeler. Belirli bir VM için örnek çıktı şöyle görünebilir:

   `-> fresh-install               2025-01-23 11:28:52     no-description
    `-> LXready                    2025-03-28 11:45:52     no-description
     `-> current                                           You are here!

   Bir zincirdeki birden çok anlık görüntü, özellikle yüksek disk etkinliğine sahip VM’ler için önemli ölçüde alan tüketebilir. Anlık görüntüler düzenli olarak gözden geçirilmeli ve gereksiz olanlar kaldırılmalıdır.

8. Yedeklemeleri kontrol edin: Büyük yedekleme dosyalarını bulun.

   # find /var/lib/vz/dump -type f -name "*.tar" -o -name "*.vma" | xargs du -h | sort -hr

   Bu komut, standart yedekleme konumundaki yedekleme dosyalarını bulur ve boyuta göre sıralar. Yedeklemeler önemli ölçüde yer kaplayabilir ve eskiyse veya artık gerekli değilse temizleme için aday olabilir.

9. ISO görüntülerini kontrol edin: Büyük ISO dosyalarını bulun.

   # find /var/lib/vz/template/iso -type f -name "*.iso" | xargs du -h | sort -hr

   Bu komut, boyuta göre sıralanmış tüm ISO görüntülerini listeler. ISO görüntüleri oldukça büyük olabilir ve VM kurulumundan sonra genellikle unutulur ve değerli yer kaplar.

10. Konteyner şablonlarını kontrol edin: Kullanılmayan şablonları bulun.

    # find /var/lib/vz/template/cache -type f | xargs du -h | sort -hr

    Bu komut, konteyner şablonlarını boyuta göre listeler. Artık ihtiyaç duyulmayan şablonlar, alanı geri kazanmak için kaldırılabilir.

11. Dosya sistemini ve dizin boyutunu karşılaştırıns: “Hayalet alan” ı bulun.

    # df -h /
    # du -sh --exclude=/proc --exclude=/sys --exclude=/run --exclude=/dev /

    Tutarsızlıkları belirlemek için bu çıktıları karşılaştırın. df, du raporlarından önemli ölçüde daha fazla kullanılan alan gösteriyorsa, silinen ancak işlemler veya alan tüketen diğer dosya sistemi meta verileri tarafından hala açık tutulan dosyalar olabilir.

12. Açık ancak silinmiş dosyaları kontrol edin: Gizli alan tüketimini bulun.

    # lsof | grep deleted | grep -E '(vz|lxc)'

    Bu komut, silinmiş ancak işlemler tarafından hala açık tutulan dosyaları gösterir ve bu da normal dizin listeleri aracılığıyla “hayalet alana” neden olabilir.

Proxmox’ta Depolama Alanını Geri Kazanma

1. Gereksiz VM anlık görüntülerini kaldırın: Artık gerekli olmayan anlık görüntüleri silin.

   # qm listsnapshot VMID
   # qm delsnapshot VMID SNAPNAME

   İlk komut belirli bir VM için anlık görüntüleri listeler ve ikinci komut adlandırılmış bir anlık görüntüyü siler. Anlık görüntüler, özellikle büyük VM’ler veya yüksek disk yazma etkinliğine sahip VM’ler için önemli ölçüde alan tüketebilir. Bir zincirdeki birden çok anlık görüntü, zaman içinde önemli miktarda disk kullanımı biriktirebilir.

2. ISO depolamayı temizleme: Kullanılmayan ISO görüntülerini kaldırın.

   # find /var/lib/vz/template/iso -type f -name "*.iso" | xargs du -h | sort -hr
   # rm /var/lib/vz/template/iso/unused-iso.iso

   Önce ISO’ları boyuta göre listeleyin, ardından artık ihtiyaç duyulmayanları kaldırın. ISO görüntüleri genellikle VM kurulumundan sonra unutulur ve gigabaytlarca alan tüketebilir. Bir ISO’yu kaldırmadan önce her zaman herhangi bir VM tarafından kullanılmadığını doğrulayın.

3. Eski yedeklemeleri silin: Artık gerekli olmayan yedeklemeleri kaldırın.

   # find /var/lib/vz/dump -type f -mtime +30 | xargs du -h | sort -hr
   # rm /var/lib/vz/dump/old-backup.vma

   İlk komut, 30 günden daha eski yedekleme dosyalarını bulur ve boyutlarını görüntüler. Düzenli yedeklemeler önemlidir, ancak eski yedeklemeler genellikle saklama politikanıza göre güvenli bir şekilde kaldırılabilir. Belirli bir yaştan sonra daha sık yedeklemeleri kaldırırken aylık yedeklemeleri daha uzun süre tutmayı göz önünde bulundurun.

4. Kullanılmayan kapsayıcı şablonlarını kaldırın: Artık ihtiyacınız olmayan şablonları silin.

   # find /var/lib/vz/template/cache -type f | xargs du -h | sort -hr
   # rm /var/lib/vz/template/cache/unused-template.tar.xz

   Kapsayıcı şablonları, yeni kapsayıcılar oluşturulurken indirilir, ancak daha sonra nadiren kaldırılır. Aynı türde kapsayıcıları yeniden oluşturmayı planlamıyorsanız, alanı geri kazanmak için bu şablonlar güvenli bir şekilde kaldırılabilir.

5. Kompakt qcow2 görüntüleri: VM disk görüntülerindeki alanı geri kazanın.

   # qm stop VMID
   # cd /var/lib/vz/images/VMID/
   # cp vm-VMID-disk-0.qcow2 vm-VMID-disk-0.qcow2.bak
   # qemu-img convert -O qcow2 vm-VMID-disk-0.qcow2 vm-VMID-disk-0-new.qcow2
   # mv vm-VMID-disk-0-new.qcow2 vm-VMID-disk-0.qcow2
   # qm start VMID

   Bu yordam, VM içindeki silinmiş dosyalardan alan kazanmak için bir qcow2 görüntüsünü sıkıştırır. Bir VM içindeki dosyalar silindiğinde, disk görüntüsü otomatik olarak küçülmez. Bu dönüştürme işlemi, kullanılmayan blokları atlayarak görüntüyü yeniden oluşturur. Bu işlemi denemeden önce her zaman VM’yi durdurun ve bir yedekleme yapın.

6. Günlük dosyalarını temizleme: Büyük günlük dosyalarını kaldırın veya döndürün.

   # find /var/log -type f -name "*.log" -o -name "*.gz" | xargs du -h | sort -hr | head -n 20
   # journalctl --vacuum-time=30d

   İlk komut büyük günlük dosyalarını bulurken, ikincisi systemd günlük günlüklerini son 30 günle sınırlar. Günlük dosyaları zamanla birikebilir ve özellikle meşgul sistemlerde veya günlük döndürme düzgün yapılandırılmamışsa önemli ölçüde yer kaplayabilir.

7. Kullanılmayan sanal makineleri kaldırın: Artık gerekli olmayan VM’leri silin.

   # qm list
   # qm destroy VMID --purge

   Önce kaldırılacak adayları belirlemek için tüm VM’leri listeleyin, ardından bir VM’yi ve ilişkili disklerini tamamen kaldırmak için temizleme seçeneğiyle birlikte destroy komutunu kullanın. Bunu yalnızca artık gerçekten ihtiyaç duyulmayan VM’ler için yapın.

8. ZFS depolamayı optimize edin: Varsa, ZFS havuzlarında yer geri kazanın.

   # zpool list
   # zfs list
   # zpool trim poolname

   Proxmox sisteminiz ZFS depolama kullanıyorsa, trim komutu SSD’lerdeki silinen dosyalardan alanın geri kazanılmasına yardımcı olur. Ek olarak, veri bütünlüğünü doğrulamak için sıkıştırma ayarlarını değiştirmeyi veya bir temizleme işlemi çalıştırmayı düşünün.