Çok yönlü ve güçlü bir programlama dili olan Java, geliştiriciler ve kullanıcılar için vazgeçilmez bir araçtır. Sağlam uygulamaların oluşturulmasına olanak tanır, birden fazla platformda çalışır ve birçok modern yazılım sisteminin işleyişinde önemli bir rol oynar.

Bu makale, Java’yı Debian 12’ye yükleme sürecinde adım adım yol gösterecektir.

Bunu yüklemek, Java tabanlı sunucu uygulamalarını çalıştırmaktan masaüstü uygulamaları için Java bayt kodunu çalıştırmaya kadar çok sayıda olasılığa kapı açar.

Ancak bundan önce, mümkün olduğunca yararlı ve bilgilendirici olması ve bu makaledeki adımların her birini mümkün olduğunca net bir şekilde anlamanızı sağlamak için Java’nın farklı sürümlerini ve versiyonlarını açıklığa kavuşturmak istiyoruz.

OpenJDK ve OpenJRE Arasındaki Farklar

OpenJDK ve OpenJRE birbiriyle ilişkili ancak aynı zamanda Java geliştirme ve yürütme ortamında kullanılan farklı yazılım bileşenleridir. İşte ikisi arasındaki temel farklar:

1. OpenJDK, açık kaynaklı bir Java SE (Standard Edition) platform uygulamasıdır. Java uygulamaları geliştirmek ve derlemek için araçlar sağlayan bir Java Geliştirme Kiti (JDK) ve Java uygulamalarını bir kullanıcının bilgisayarında çalıştırmak için gerekli olan bir Java Çalışma Zamanı Ortamı (JRE) içerir.
2. OpenJRE, Java uygulamaları için bir çalışma zamanı ortamıdır. Java kodunu çalıştıran motor olan Java Sanal Makinesi’ni (JVM) ve Java platformunun temel işlevselliğini sağlayan Java sınıf kitaplıklarını içerir. OpenJRE, JDK’nın bir parçası olan geliştirme araçlarını ve derleyicileri içermez.

Özetle, OpenJDK eksiksiz bir Java geliştirme ve çalışma zamanı ortamıdır, OpenJRE ise yalnızca bir çalışma zamanı ortamıdır. OpenJDK’nın JDK bileşeni JRE bileşenini içerir ancak bunun tersi geçerli değildir.

Bu nedenle, Java uygulamaları geliştiriyorsanız OpenJDK’ya ihtiyacınız olacak, yalnızca Java tabanlı olanları çalıştırmak istiyorsanız OpenJRE yeterli olacaktır.

Debian 12 üzerine Java yükleme

Java 11 LTS şu anda en yaygın kullanılan sürüm olmasına ve onu Java 8 LTS takip etmesine rağmen, ileriye bakmak ve Oracle’ın rehberliğini takip etmek, Java 17 LTS’nin gitmesi gereken yoldur. Neyse ki, Debian 12’nin depolarında tam olarak bu sürüm mevcut.

Adım 1: Java’nın Yüklü Olup Olmadığını Kontrol Edin

Öncelikle, Java’nın Debian sisteminizde zaten yüklü olmadığından emin olun. Aşağıdakileri yazın:

java

Yukarıda gösterilene benzer bir mesaj alırsanız, “java: command not found”, sisteminiz henüz Java için destek eklememiştir, bu yüzden yüklemeye devam edelim.

Adım 2: OpenJDK’yı Debian 12’ye kuralım

Açıklık getirmek için, Debian’ın kullanıcılarının rahatlığı için mevcut OpenJDK LTS sürümünün en son sürümünü göndermek için düzenli olarak güncellenen “default-jdk” meta-paketini sağladığını hemen belirtmeliyiz.

Bu nedenle, aşağıdaki APT komutunu kullanarak Debian 12 (Bookworm) sisteminize OpenJDK 17 LTS yükleyebilirsiniz.

sudo apt install default-jdk

“default-jdk” paketini yükleyerek, sisteminize aynı anda hem OpenJDK 17 hem de OpenJRE 17 yüklemiş olursunuz.

Ancak, yalnızca OpenJDK’yı yüklemek istiyorsanız, bunu çalıştırarak başarabilirsiniz:

sudo apt install openjdk-17-jdk

Benzer şekilde, yalnızca JRE motorunu yüklemek istiyorsanız, ihtiyacınız olan komut şudur:

sudo apt install openjdk-17-jre

Adım 3: Kurulumu Doğrulayın

Aşağıda verilen komutla kurulumun başarılı olduğunu doğrulayın. Aşağıdakine benzer bir çıktı vermelidir:

java -version

Komutun çıktısından da görebileceğiniz gibi, artık Debian 12 sistemimize OpenJDK 17 başarıyla yüklenmiş durumda.

JAVA_HOME Ortam Değişkenini Ayarlama

JAVA_HOME değişkeni, geliştirme ortamları ve derleme araçları gibi çeşitli uygulamalar tarafından Java ikili dosyalarını ve kütüphanelerini bulmak için kullanılır.

JAVA_HOME ayarlandığında, sistem JDK’yı nerede arayacağını bilir ve onu Java uygulamalarını yürütmek veya Java kodunu derlemek için kullanabilir. Bu nedenle, kullandığınız terminal metin düzenleyicisiyle “/etc/environment” dosyasını açın:

sudo nano /etc/environment

Ardından, şu satırı ekleyin:

JAVA_HOME="/usr/lib/jvm/java-17-openjdk-amd64"

Son olarak değişiklikleri uygulayın ve aşağıdaki iki komutu çalıştırarak her şeyin doğru olduğunu doğrulayın.

source /etc/environment
echo $JAVA_HOME

Echo komutunun çıktısından da görebileceğimiz gibi JAVA_HOME ortam değişkeni doğru ayarlanmış. Bu nedenle aşağıdaki komutun çalıştırılması, gösterilene benzer bir çıktı üretmelidir.

ls -l $JAVA_HOME

Debian 12’den Java’yı kaldırma

Herhangi bir nedenle Java’yı Debian 12 sisteminizden kaldırmak istiyorsanız öncelikle aşağıdaki komutu kullanarak yerel olarak kurulu tüm Java paketlerini öğrenin.

sudo dpkg -l | grep 'jdk\|jre'

Daha sonra bunları “sudo apt purge” komutundan sonra isim olarak iletin. Bizim durumumuzda şöyle görünecektir:

sudo apt purge default-jdk default-jdk-headless default-jre default-jre-headless openjdk-17-jdk openjdk-17-jdk-headless openjdk-17-jre openjdk-17-jre-headless

Son olarak Debian sisteminizde kalan bağımlılıkları temizleyin.

sudo apt autoremove --purge

JAVA_HOME değişkenini “/etc/environment” dosyasından basitçe açıp onu içeren satırı silerek kaldırmayı unutmayın.

Yazının orijinalini buradan okuyabilirsiniz.

Hüseyin GÜÇ

Kariyerime 26 yıl önce başladım. Windows ve Linux sistemlerinin kurulumu, yapılandırılması, yönetimi ve bakımı dahil olmak üzere birden fazla sistem üzerinde uzmanlaştım.
Açık kaynak dünyasındaki en son gelişmelerden haberdar olmaktan ve Linux hakkındaki en son araçları, özellikleri ve hizmetleri denemekten hoşlanıyorum.
Son 6 yıldır  sistem ve ağ yöneticisi olarak görev yapıyorum ayrıca Pardus Dönüşüm Projesini yönetiyorum ve Pardus İşletim Sisteminin yaygınlaşması adına uğraş gösteriyorum.
Boş zamanlarımda açık kaynaklı uygulamaların Türkçe çevirisine katılıyorum ve The Document Foundation üyesiyim.