Debian 11’e SQLite Nasıl Kurulur

SQLite, İlişkisel C kütüphanesi DBMS’den (Veritabanı Yönetim Sistemi) biridir. SQLite, diğer birçok Veritabanı Yönetim Sisteminin aksine bir istemci-sunucu Veritabanı Motoru değildir. SQLite, yerel/istemci depolama entegre Veritabanı Sistemi olarak web tarayıcıları gibi uygulama yazılımlarında yaygın olarak kullanılan bir seçimdir. Günümüzde yaygın olarak bilinen birçok tarayıcı, İşletim Sistemi, mobil uygulama ve gömülü sistemler tarafından kullanıldığı için muhtemelen en sık kullanılan veritabanı motorudur. SQLite, tüm veritabanını bir sunucu sistemine tek bir platform dosyası olarak kaydeder.

Dosya tabanlı SQLite’tır. Diğer SQL Veritabanları ile aynı değildir çünkü SQLite’ın diğer birçok SQL veritabanında olduğu gibi ayrı bir sunucu işlemi yoktur. Makalede SQLite’ın Debian 11(Linux OS) üzerinde iki yöntemle kurulum işlemi anlatılmaktadır:

  • Debian Deposundan SQLite nasıl kurulur
  • SQLite web sitesini kullanarak SQLite nasıl kurulur

SQLite’ı herhangi bir yöntemden yüklemeden önce paketleri güncelleyin:

Paketleri Güncelleme

Herhangi bir yazılımı kurmadan önce aşağıdaki komutu çalıştırarak sisteminizin güncel olduğundan emin olmanız önemlidir:

$ sudo apt update

Şimdi sisteminizde kurulu tüm paketlerin en son sürümünü edinmek için aşağıdaki komutu çalıştırarak paketlerinizi yükseltin:

$ sudo apt upgrade

Artık tüm paketlerim güncellendi ve yükseltildi.

Yöntem 1: Debian Deposundan SQLite nasıl kurulur

SQLite, Debian 11 deposunda zaten mevcut olduğundan, SQLite’ı depodan kolayca kurabiliriz ancak bu, SQLite’ın en son sürümü değil.

Adım 1: SQLite’ın Debian 11’e kurulması

SQLite’ın mevcut sürümünü Debian 11 deposundan yüklemek için aşağıda belirtilen komutu çalıştırın:

$ sudo apt install sqlite3

Adım 2: Sürümü Kontrol Etme

Kurulumu doğrulamak için SQLite’ın sürüm numarasını aşağıda belirtilen komutla kontrol edin:

$ sqlite3 –version

Yöntem 2: SQLite web sitesini kullanarak SQLite nasıl kurulur

Bu makalenin yazıldığı sırada SQLite’ın en son kararlı sürümü “3.36.0”dı ancak ne yazık ki Debian 11 deposunda en son sürüm mevcut değil. Bu yüzden en son sürümü doğrudan SQLite web sayfasından yüklemek için wget ve tar komutunu kullanacağız.

En son sürümü başarıyla yüklemek için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Adım: Derleme araçlarını yükleme

Öncelikle paketin inşası için derleme araçlarını kurmamız, “build-essentials”ı kurmak için aşağıda belirtilen komutu çalıştırmamız gerekiyor:

$ sudo apt install build-essential

Adım 2: SQLite Kaynak kodunu alma

SQLite kaynak kodunu yüklemek için SQLite web sitesine gidin, en son sürümü veya yüklemek istediğiniz herhangi bir sürümü kontrol edin ve kaynak kodu bağlantısını kopyalayın; bizim durumda en son sürüm 3.36.0. Şimdi aşağıda belirtilen komutu kullanarak indirin:

wget –c https://www.sqlite.org/2021/sqlite-autoconf-3360000.tar.gz

Wget komutunda başka bir sürüm yüklüyorsanız SQLite kaynak kodu bağlantısını değiştirebilirsiniz.

Adım3: Kaynak kodunun çıkarılması

Bu klasördeki kaynak kodunu çıkarmak üzere ayrı bir dizin oluşturmak için aşağıda belirtilen komutu çalıştırın:

$ mkdir SQLite

Dizinin adını seçiminize göre ayarlayabilirsiniz:

Şimdi aşağıda belirtilen komutla yeni oluşturulan dizine geçin:

$ cd SQLite

Şimdi SQLite’ın kaynak kodunu tar komutuyla çıkarın:

$ tar xvfz ../sqlite-autoconf-3360000.tar.gz

Adım 4: SQLite’ın Kaynak kodunu derlemek

Çıkarılan kaynak kodunu derlemek için öncelikle oluşturulan klasöre aşağıda belirtilen komutla erişmeniz gerekir:

$ cd sqlite-autoconf-3360000/

Derlemeye başlamak için kodu aşağıda belirtilen komutla yapılandırın:

$ ./configure

Şimdi SQLite’ın kaynak kodundan kitaplıklar ve yürütülebilir dosyalar oluşturmak için make komutunu kullanın:

$ make

Adım5: SQLite’ı yükleme

Şimdi make komutu yardımıyla aşağıdaki komutu çalıştırarak sqlite 3.36.0 sürümünü kurun:

$ sudo make install

Adım 6: Kurulumun Doğrulanması

SQLite’ın en son sürümünün kurulumunu doğrulamak için aşağıdaki komutla sürüm numarasını kontrol edin:

$ sqlite3 –version

SQLite nasıl test edilir

SQLite’ın başarılı kurulumundan sonra çalışmasını test etmek için bir veritabanı ve tablo oluşturabilirsiniz.

Aşağıda belirtildiği gibi sqlite3 komutu yardımıyla “linuxhint.db” Veritabanını oluşturun:

$ sqlite3 linuxhint.db

Şimdi aşağıdaki kodu kullanarak parametrelerle (name String, version INT) “linux” tablosunu oluşturun:

CREATE TABLE linux(name String,version INT);

Yeni oluşturulan tabloya veri ekleyin:

INSERT INTO linux VALUES(“Debian”,11),(“Ubuntu”,21);

Şimdi aşağıdaki sorguyu kullanarak “linux” tablosundan veri alın:

SELECT * FROM linux;

İhtiyacınıza göre daha fazla sorgu yazabilirsiniz; bu sadece SQLite’ın Debian 11 terminalinde nasıl çalıştığını gösteren bir örnekti.

Özet:

SQLite dosya tabanlı bir ilişkisel Veritabanıdır, C kütüphanesini içerir. Çoğunlukla mobil uygulamalarda kullanılan, yaygın olarak kullanılan bir Veritabanı Motorudur. Veritabanının tamamını bir ana bilgisayar sistemine tek bir platform dosyası olarak kaydeder. Bu yazımızda Debian 11 üzerinde SQLite kurulumunu iki yöntemle ele aldık; Debian 11 deposundan ve SQLite web sitesinden wget komutunu kullanarak. Ayrıca SQLite’ın terminalde sqlite3 komutunu kullanarak çalışması anlatılmıştır. Bu makaleyi okuduktan sonra SQLite’ı Debian 11 sisteminize başarıyla kurup kullanabileceksiniz.

Yazının orijinalini buradan okuyabilirsiniz.

Hüseyin GÜÇ

Kariyerime 26 yıl önce başladım. Windows ve Linux sistemlerinin kurulumu, yapılandırılması, yönetimi ve bakımı dahil olmak üzere birden fazla sistem üzerinde uzmanlaştım. Açık kaynak dünyasındaki en son gelişmelerden haberdar olmaktan ve Linux hakkındaki en son araçları, özellikleri ve hizmetleri denemekten hoşlanıyorum. Son 6 yıldır  sistem ve ağ yöneticisi olarak görev yapıyorum ayrıca Pardus Dönüşüm Projesini yönetiyorum ve Pardus İşletim Sisteminin yaygınlaşması adına uğraş gösteriyorum. Boş zamanlarımda açık kaynaklı uygulamaların Türkçe çevirisine katılıyorum ve The Document Foundation üyesiyim.